Chân dung là một bức ảnh khắc họa hình ảnh một (hay nhiều) người. Một bức ảnh chân dung đẹp không những khắc họa được vẻ bên ngoài của người được chụp mà còn nói lên được tính cách và nội tâm của người đó.
Ảnh chụp chân dung thường rơi vào một trong ba kiểu sau: Cận cảnh khuôn mặt (close-up/facial portrait), cận cảnh bán thân trên (upper-body portrait) và phối hợp hậu cảnh (environmental portrait).
Một số ảnh chân dung đẹp chụp đối tượng đang nhìn thực sự tự nhiên trong ảnh, thường là nhìn ra chỗ khác chứ không nhìn thẳng vào ống kính máy ảnh vì đa phần mọi người đều hơi lộ chút e ngại và mất tự nhiên khi phải nhìn thẳng vào ống kính (camera shy). Cách giải quyết vấn đề này là chụp bất ngờ lúc đối tượng không nhìn thẳng vào ống kính.
Mục đích chính của một bức ảnh chân dung là khắc họa được những nét cơ bản của đối tượng được chụp. Có thể áp dụng nhiều thủ thuật để đạt được mục đích này như chụp ngay khi đối tượng đang “chuẩn bị” cười hay khi đối tượng đã “cười xong” và thả lỏng khuôn mặt tự nhiên. Một cách khác là làm cho đối tượng vui nhộn, bớt ngượng ngùng, bằng cách pha trò cười để đối tượng cười một cách tự nhiên. Nhưng có lẽ cách hiệu quả nhất là chụp bất ngờ khi đối tượng “không cảnh giác”, tận dụng những cơ hội đối tượng nhìn về phía người chụp nhưng không nghĩ sẽ “bị” chụp, hoặc người chụp giả bộ đang căn chỉnh ống kính mà chưa chụp thật, v.v…
Chân dung cận cảnh khuôn mặt
Các kiểu ảnh này chỉ đưa vào khuôn hình khuôn mặt hoặc phần từ vai trở lên. Đây là kiểu giúp khắc họa được nét mặt rõ ràng nhất. Để chụp kiểu này, góc ánh sáng chính rọi vào đối tượng là hết sức quan trọng. Nếu muốn khắc họa những nếp nhăn, góc cạnh gồ ghề của khuôn mặt đối tượng, cần có ánh sáng xiên rọi vào từ một bên hay từ trên xuống. Nếu muốn xóa các nếp nhăn và làm khuôn mặt đối tượng bớt gồ ghề, nên chọn những ngày nhiều sáng nhưng nhiều mây, không nắng to để nguồn sáng tỏa đều, không tạo bóng trên khuôn mặt.
Cận cảnh
Để có những bức chân dung đẹp khắc họa nổi bật đối tượng, cần tạo hậu cảnh tối và mờ hơn đối tượng chính bằng cách sử dụng khẩu độ mở lớn (giá trị f-number nhỏ) để xóa phông (tức là làm cho hậu cảnh mờ nhạt đi) khiến người xem tập trung vào đối tượng chính. Các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp thường sử dụng các ống kính có tiêu cự cố định từ 90mm hoặc dài hơn. Các ống kính tiêu cự cố định cho chất lượng ảnh nét hơn, đồng thời tiêu cự 90mm trở lên làm cho mũi (và các chỗ quá gồ ghề trên khuôn mặt) của đối tượng không bị quá gần – và lộ rõ – trong ảnh so với các phần khác trên khuôn mặt.
Chân dung bán thân trên
Chân dung bán thân trên không tập trung khắc họa khuôn mặt bằng kiểu cận cảnh và mang ít tính đặc trưng cá nhân hơn. Chân dung bán thân trên thường dễ chụp hơn do đối tượng không cảm thấy sức ép nặng nề vì bị “chĩa” ống kính vào mặt như ảnh cận cảnh, hơn nữa lại cho phép đưa vào khuôn hình một chút hậu cảnh. Đây là kiểu chân dung phổ biến nhất đối với ảnh chân dung một đối tượng và nhóm đối tượng. Ống kính lý tưởng để chụp chân dung kiểu này vẫn là ống tiêu cự cố định 90mm, nhưng nếu nhóm đối tượng gồm năm sáu người, có thể sẽ cần ống cho góc rộng hơn. Đây là kiểu chụp rất phù hợp với các dịp như sinh nhật, lễ tốt nghiệp, ảnh cho niên giám nhà trường, v.v…
Chân dung phối hợp hậu cảnh rộng
Chân dung phối hợp hậu cảnh rộng cho phép khắc họa các hoạt động trong cuộc sống của đối tượng. Kiểu này thường ứng dụng khi chụp đối tượng đang tham gia các hoạt động đời thường, trong công việc, trong giải trí, v.v… Đây là kiểu giúp bức ảnh “kể chuyện” về đối tượng với người xem. Kiểu này thường được các phóng viên báo ảnh áp dụng để cung cấp cho người xem thông tin về các hoạt động của đối tượng được chụp. Kiểu này cũng rất phù hợp với ảnh đen trắng.
Tổng hợp
